Privacy

Mensen vragen soms de pers om bepaalde zaken onherkenbaar te maken of te verwijderen.

Meestal zijn dat opmerkingen over het onleesbaar maken van kentekens, want “dat moet van de privacy wet”. Laten we even een paar zaken duidelijk maken:

1. Er bestaat geen ‘wet op de privacy’. Wat wij Nederlanders kennen als de privacy wetgeving, is geregeld als losse artikelen in diverse wetten. Denk aan de Auteurswet (portretrecht), de Postwet (briefgeheim) en het huis- en terreinrecht. Tesamen regelen die artikelen wat wij kennen als ‘de privacy’. Sinds mei 2018 is daar de AVG (algemene verordening gegevensbescherming) bij gekomen.
2. Een autokenteken is een openbaar gegeven. Daarom zitten ze ook zo duidelijk leesbaar aan de buitenkant van elke auto. Met hele grote letters. Zowel aan de voor- als aan de achterkant. Als ze niet leesbaar zijn, krijg je zelfs een bekeuring.
3. Een bekende kan een bepaalde auto misschien herkennen aan het kenteken (“dat is de VW Golf van Henkie”), maar ‘de gewone man’ kan niet op basis van het kenteken de naam van de kentekenhouder erbij zoeken. Bovendien kunnen bekenden van een bestuurder zijn/haar auto net zo goed herkennen aan stickers van de Efteling, aan die roestplek op de achterklep, aan het konijnenpootje wat aan de binnenspiegel hangt. Met andere woorden: ook als we het kenteken blurren, is dat geen garantie dat de auto niet herkend wordt. Het is dus simpelweg niet altijd te voorkomen dat een auto herkend wordt als ‘de auto van…’; hoezeer we ons best ook doen.
4. Overigens: via https://ovi.rdw.nl/  zijn op basis van het kenteken WEL een hele hoop andere gegevens over het voertuig voor eenieder in te zien. Dit is een openbare service van de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Daar is bijvoorbeeld te zien wanneer de auto voor het laatst van eigenaar gewisseld is, en of deze verzekerd of gestolen is.
5. Er is geen enkele wet die het publiceren van een beeld met een leesbaar kenteken verbiedt. Ook niet als de bestuurder ervan is aangehouden op verdenking van het rijden onder invloed van alcohol, om maar wat te noemen.

In bijna alle gevallen maakt Fotopersbureau Steenwyck het kenteken uit respect onherkenbaar, wij hanteren echter de volgende regels waarin kentekens standaard onherkenbaar worden gemaakt:

• Er ernstig letsel is ontstaan. Concreet: als we vermoeden dat het slachtoffer zwaar gewond is geraakt of zelfs is omgekomen, en dat hij/zij dus niet in staat is om zelf de familie te contacten. Het kan niet de bedoeling zijn dat een naaste via onze site of twitterberichten te weten komt dat een bekende iets ernstigs is overkomen; dat moet via de politie en een persoonlijk gesprek. Andersom: als iemand gewond is geraakt en hij/zij gaat letterlijk luidkeels bellend met de telefoon aan het oor de ambulance in, gaan we ervan uit dat de familie al op de hoogte is. Als een motorrijder tegen een auto botst, maken we het kenteken van de motor onleesbaar omdat de bestuurder daarvan meestal ernstig gewond is. Maar de automobilist komt meestal met de schrik vrij, en zijn kenteken hoeft dus niet geblurd te worden.
• Er een opsporingsbelang in het spel is. Soms vraagt de politie ons om bepaalde zaken even buiten de publiciteit te houden, omdat er nog een onderzoek loopt. Dit kunnen zij niet eisen, maar natuurlijk werken we daar in de regel aan mee.
• Als het een bijzonder voertuig is. Denk daarbij aan voertuigen die in gebruik zijn bij het arrestatieteam. Dergelijke auto’s krijgen eens in de zoveel tijd sowieso een ander kenteken, maar het publiceren ervan kan betekenen dat dat wisselen sneller moet. Door het kenteken te blurren kan het langer in gebruik blijven.

Van voertuigen die door bedrijven of overheidsinstanties (AT uitgezonderd) worden gebruikt, zullen we meestal het kenteken vaak leesbaar laten. Denk aan auto’s van DHL, scooters van maaltijdbezorgers, stadsbussen, vrachtwagens van transportbedrijven of vuilniswagens. Dat zijn voertuigen die bedrijfsmatig door meerdere mensen worden gebruikt; een kenteken is dan niet te koppelen aan één bepaald persoon.

AVG
T.a.v. de publicatie van beeldmateriaal is in de AVG een uitzondering opgenomen bij gebruik voor journalistieke doeleinden. Dat betekent dat we geen toestemming hoeven te vragen om beelden te publiceren; ook niet als daar personen, voertuigen of gevels op te zien zijn.

Op de verwerking van persoonsgegevens voor uitsluitend journalistieke doeleinden zijn onder andere de volgende hoofdstukken en artikelen van de AVG niet van toepassing:

• Artikel 7, derde lid (intrekken toestemming)
• Artikel 10 (verwerken persoonsgegevens betreffende strafrechtelijke veroordelingen/feiten)
• Hoofdstuk III (rechten van betrokkenen)
• Artikel 30 (register van verwerkingsactiviteiten)
• Artikel 33 t/m 43 (o.a. meldingsplicht datalek, gegevensbeschermingsbeoordeling (PIA)
• Hoofdstuk V (doorgiften aan andere landen)
• Hoofdstuk VI (toezichthoudende autoriteit)
• Hoofdstuk VII (samenwerking tussen toezichthouders)

Deze uitzonderingen gelden overigens niet alleen voor de verwerking voor journalistieke doeleinden, maar ook voor academische, artistieke of literaire uitdrukkingsvormen (bron)
De rechten die personen hebben op grond van de AVG zijn dus voor een groot deel niet van toepassing. Als in een journalistiek artikel persoonsgegevens staan vermeld zoals bijvoorbeeld een voor- en achternaam dan heeft die persoon:

• geen recht op vergetelheid: er kan dus niet gevraagd worden de naam te verwijderen
• geen recht op intrekking: ingeval van toestemming voor publicatie kan die toestemming niet worden ingetrokken
• geen recht op rectificatie
• geen recht van inzage in de verwerking van persoonsgegevens door het betreffende medium
• geen recht op bezwaar tegen de verwerking
• geen recht op dataportabiliteit om van het medium de persoonsgegevens te ontvangen die zij hebben

De bepalingen over de toezichthoudende autoriteit zijn eveneens uitgezonderd. Dit betekent dat de Autoriteit Persoonsgegevens niet bevoegd is toezicht te houden en evenmin boetes kan opleggen bij eventuele overtredingen.

Reclame
Als er reclame op een voertuig zit, zullen we dat niet vervagen. Datzelfde geldt ook voor reclame op de gevel van panden. De eigenaar kiest ervoor om de naam van zijn bedrijf in grote letters erop te zetten; om de auto in herkenbare/unieke kleuren te spuiten; of om het pand vol te plakken met logo’s. Dat ‘herkenbaar maken’ kan positief, maar ook negatief uitpakken.
Als er iets op straat gebeurt en iemands pand of auto komt daarbij in beeld, dan is dat maar zo. Het is deel van het straatbeeld, en een straatbeeld mag in beeld gebracht worden.

Stel bijvoorbeeld..Een bestuurder van een bedrijfsauto met reclame voor sterke drank erop, raakt onder invloed van alcohol bij een ongeval betrokken. Dat is natuurlijk een ongemakkelijke situatie. Maar spreek dan vooral de betrokken medewerker op zijn wangedrag aan; en niet Fotopersbureau Steenwyck of Steenwijkerland.Nieuws.nl omdat we er een foto van publiceren.

Huisnummers
Bij ernstige misdrijven (moord, verkrachting, overvallen) zullen we vaak het huisnummer (en dat van de buren) vervagen. Hetzelfde doen we als een verdachte van een misdrijf door een arrestatieteam uit een huis wordt gehaald.
Desondanks is het nog steeds goed mogelijk dat buurtbewoners het huis herkennen aan de gordijnen, de unieke kleur van de voordeur, de struik in de voortuin, noem maar op. 100% voorkomen dat bekend wordt om welk huis het ging, is dus onmogelijk. Maar: we doen wel ons best.

Personen
Het wordt iets anders als het om personen gaat.
Kort gezegd: iedere Nederlander mag beelden op straat (de ‘openbare weg’) maken en deze publiceren. Dat heeft niets met pers of perskaarten te maken; dat is een grondrecht wat iedere burger heeft. Niemand kan je het maken van beelden op straat verbieden; als je niet in beeld wil komen moet je binnen blijven. Of: niet bij een demonstratie c.q. rellen vooraan gaan lopen; want ook dan is de kans dat je in beeld gaat komen vrij groot.

Wat voor ons van belang is, is het feit dat er iets is gebeurd. Een aanrijding. Rellen. Een schietpartij. Dat is nieuws. Daar gaat het ons om. Bij elk nieuwsfeit zijn betrokkenen en omstanders in beeld; en dat beeld zullen we dus publiceren. Schuld of onschuld is iets wat (vaak maanden later) door een rechter bepaald wordt, maar het wist de gebeurtenissen van de bewuste dag niet uit.

Ja maar, het kan gevolgen hebben als ik in beeld kom
Denk hierbij aan politiemensen die bij speciale eenheden werken. Maar ook aan mensen die misschien een geheime relatie erop na houden. Die zich ziek hebben gemeld op werk, en dan naar een feest gaan. Of die bezig zijn met het uitoefenen van een dubieus vak (inbreker e.d.).
Politiemensen die in burger outfit met politiewerk bezig zijn, blurren wij standaard. Dat kunnen recherche medewerkers zijn, maar ook politiemensen die als lid van een AE (arrestatie eenheid) zich tussen relschoppers mengen, en daar de aanstichters c.q. overtreders tussenuit plukken.
Maar als diezelfde politieman in beeld komt als hij een broodje bij de bakker haalt, is het voor ons onmogelijk om te zien dat het een politieman is. En datzelfde geldt voor de lezers: zij zien ook iemand die een brood koopt. Dan zullen we dus niet blurren.
En als iemand bezig is zijn vrouw te bedriegen, of zich ten onrechte ziek heeft gemeld bij zijn baas… Tja. Dat is tussen die twee. Het is voor ons in ieder geval geen reden om te blurren. Als je niet gezien mag worden, moet je binnen blijven met de gordijnen dicht. Zo simpel is het.